Angst is een hele natuurlijke reactie van ons lichaam op gevaar. Als we nooit angst zouden ervaren zouden we ons niet tegen gevaar beschermen en zou dat hele gevaarlijke situaties kunnen opleveren!
Angst ervaren is dus heel normaal, maar er zijn ook mensen die heel vaak angstig zijn, of veel te angstig zijn voor dingen die helemaal geen gevaar opleveren. Heb jij hier last van? Dan kan het zijn dat je een angststoornis hebt.
Doel van dit artikel: In dit artikel leer je hoe een angststoornis ontstaat en krijg je bruikbare tips die je helpen leren leven met een angststoornis.
Wat is een angststoornis?
Iemand met een angststoornis heeft onredelijke angst voor specifieke dingen. Vaak weet iemand met een angststoornis ook dat er geen reden is voor de angst, maar lukt het niet genoeg om deze te bedwingen.
Hoe graag je het ook wilt, je blijft de angst ervaren en het kan je zelfs helemaal bevangen.
Beheerst de angst in hoge mate je leven? Dan is het niet meer gewoon bang zijn, maar wordt het een angststoornis genoemd.
Er zijn allerlei verschillende soorten angststoornissen, maar ze hebben veel dingen met elkaar gemeen.
Bekende angststoornissen zijn:
- Paniekstoornis
- Gegeneraliseerde angststoornis (piekerstoornis)
- Posttraumatische stressstoornis (PTSS)
- Sociale fobie (sociale angststoornis)
- Obsessief-compulsieve stoornis (dwangstoornis)
- Een fobie
Bij alle verschillende versies is er sprake van onredelijke angst, waarbij de persoon zich hier ook van bewust is.
Van welke vorm je ook last hebt, een angststoornis beïnvloedt in hoge mate je leven, omdat je hele heftige angsten ervaart in het dagelijks leven. En dat terwijl er in wezen geen gevaar voor je is.
Klachten die je bij je angst kunt ervaren zijn bijvoorbeeld benauwdheid, hartkloppingen en je kan het gevoel hebben alsof je stikt.
Daarnaast ga je vanwege de angst bepaalde situaties vermijden. Hele vervelende klachten dus, die op onverwachte momenten kunnen verschijnen en die je heel erg in de weg kunnen zitten.
De hoogste tijd dus om je angststoornis goed te onderzoeken en te ontdekken of er dingen zijn die je kunt veranderen om minder last te hebben van je angst of zelfs je angst te overwinnen!
Hoe krijg je een angststoornis?
Vaak ontstaat een angststoornis geleidelijk en in veel gevallen is niet goed te verklaren waarom. Vaak is het een samenloop van verschillende ongunstige omstandigheden en aanleg die ervoor zorgen dat een angststoornis erin sluipt.
Kijk bijvoorbeeld naar het verhaal van Ruben:
Ruben ging twee jaar geleden na een drukke werkweek op een zaterdagavond stappen in Amsterdam. Hij had flink gedronken en had al geregeld dat hij bij een vriend kon blijven slapen. Maar hij werd al vroeg wakker, was een beetje rusteloos en besloot om naar huis te vertrekken. Ruben stapte moe en met een kater de auto in op weg naar huis. Onderweg op de snelweg kreeg hij uit het niks een hele heftige paniekaanval. Hij krijgt de auto nog net aan de kant en komt uiteindelijk zelf thuis, maar hij ervoer daar op de snelweg heftige angst, hij zweette, had hartkloppingen en was even helemaal in paniek. Deze gebeurtenis heeft er de laatste twee jaar voor gezorgd dat hij zo min mogelijk auto wil rijden en de snelweg eigenlijk altijd vermijdt. En hij is nog steeds bang weer een keer opnieuw die paniek te ervaren. Terwijl de oorzaak van de paniek waarschijnlijk meer in de uitputting, stress en de kater zaten.
Het is vaak niet helemaal duidelijk wat de echte reden is van de angststoornis.
Besef je goed dat het dus ook heel goed kan dat er niet maar één reden is voor bijvoorbeeld een paniekstoornis en het soms moeilijk te achterhalen is waardoor de stoornis getriggerd werd.
Invloeden kunnen zijn:
- Aanleg in de familie.
- Een ongezond leefpatroon
- De opvoeding van je ouders. Vooral als die zelf last hebben van een angststoornis.
- Invloed van geneesmiddelen, een ziekte of drugs.
- Enkele of meerdere gebeurtenissen/situaties die je angstig hebben gemaakt. Of juist situaties waarin je bent gevlucht voor je angst.
Dit zijn allemaal oorzaken die er bij elkaar voor kunnen zorgen dat iemand een angststoornis ontwikkeld.
Daarnaast is in specifieke gevallen sprake van een traumatische gebeurtenis als oorzaak. Iemand heeft iets meegemaakt dat hem of haar heel veel angst heeft ingeboezemd en ontwikkeld daardoor een angststoornis.
De oorzaak van de angststoornis is dan duidelijk aanwijsbaar. Bij mensen met een posttraumatische stressstoornis (PTSS) is de angst altijd terug te leiden tot een opgelopen trauma in het verleden.
Ook mensen met een fobie kunnen die hebben ontwikkeld door een nare ervaring in het verleden, maar dit is niet altijd het geval.
Symptomen van een angststoornis
De symptomen verschillen uiteraard heel erg per type angststoornis en per persoon. Maar er zijn echter wel een flink aantal algemene kenmerken te onderscheiden die mensen met een angststoornis waarnemen.
Daarnaast heeft elke aparte angststoornis nog eigen, specifieke kenmerken:
Paniekstoornis
Bij een paniekstoornis heb je last van paniekaanvallen die heel plotseling kunnen verschijnen. Je lichaam reageert hierbij heel heftig en je kunt last hebben van hartkloppingen en overmatig zweten. Je hele lijf is in paniek, zonder een goede reden.
Als je vanwege je paniekstoornis bang bent en bepaalde dingen uit de weg gaat heb je daarnaast ook nog last van agorafobie: pleinvrees.
Iemand die ooit een paniekaanval had in de supermarkt, durft bijvoorbeeld niet meer naar de supermarkt en is bang om naar plekken te gaan met veel mensen.
Gegeneraliseerde angststoornis
Bij een gegeneraliseerde angststoornis ben je bang voor hele gewone gebeurtenissen in het dagelijkse leven. Je piekert over alles en bent heel erg overbezorgd. Veel mensen noemen dit ook wel de piekerstoornis.
Dit piekeren kan gaan over je gezondheid of die van anderen, je financiële situatie, je werk, allerlei dagelijkse dingen. De angststoornis en het piekeren belemmeren je hierbij in je dagelijkse handelen.
Posttraumatische stressstoornis (PTSS)
Een posttraumatische stressstoornis wordt veroorzaakt door een trauma in het verleden, zoals bijvoorbeeld een beroving, mishandeling, oorlogservaringen of een ongeluk.
Na het trauma herbeleven mensen met PTSS de gebeurtenis of een gelijkwaardige gebeurtenis telkens weer en dit gaat gepaard met hele reële angsten.
Meer weten over PTSS? Lees hier ons speciale artikel over PTSS: https://peaceinmind.nl/ptss-symptomen/
Sociale fobie
Iemand met sociale angst is bang voor de mening van anderen en gaat hierdoor sociale situaties en publieke optredens uit de weg.
Mensen met een sociale fobie hebben veel kans om te vereenzamen en depressief te raken.
Dit komt doordat ze simpele dingen niet in het openbaar durven te doen uit angst voor negatieve reacties, kritiek of uit angst dat ze zichzelf te kijk zetten door bijvoorbeeld te gaan blozen.
Obsessief-compulsieve stoornis
Als je last hebt van deze stoornis heb je last van irrationele maar heel hardnekkige gedachten die je dwingen om bepaalde handelingen te doen.
Je wilt ze niet hoeven doen, maar kunt de gedachte niet stoppen. Soms denk je daarnaast dat er dingen ernstig fout gaan als je het niet doet.
Er zijn veel verschillende uitingen van deze angststoornis, denk bijvoorbeeld aan:
- Smetvrees: je moet alles extreem schoonhouden en durft vaak niet bij anderen gebruik te maken van het toilet.
- Controledwang: je moet alle kranen, sloten of het fornuis altijd meerdere keren controleren voordat je het huis kan verlaten.
- Dwang om te tellen: je moet alles wat je ziet tellen of ordenen.
- Je bent op een dwangmatige manier bezig met je uiterlijk, ondanks dat je dat niet wilt.
Een fobie
Heb je een specifieke fobie? Dan heb je hele heftige angst voor een bepaald ding of een bepaalde situatie en zorg je er telkens voor die te vermijden.
Je gaat situaties of plekken uit de weg waarbij je jouw fobie zou kunnen tegenkomen. Fobieën kunnen heel divers zijn, denk bijvoorbeeld aan een fobie voor honden, voor bloed of voor vliegen.
Gegeneraliseerde angststoornissen
De gegeneraliseerde angststoornis is een hele vervelende stoornis waarbij je niet kunt stoppen met piekeren. Je maakt je de hele tijd extreem veel zorgen om dingen uit het dagelijks leven.
Heel vaak gebeurt dit niet eens echt bewust, maar wordt het langzaamaan steeds erger en begint het steeds meer je leven over te nemen.
De angst voor wat er eventueel in de toekomst kan gebeuren begint je gedrag in het heden voor een heel groot deel te bepalen en dat is helemaal niet de bedoeling!
Wanneer je merkt dat je je niet alleen maar zorgen maakt, maar dat het inwendige piekeren in hele sterke mate je leven begint te overheersen, is het verstandig om langs de huisarts te gaan.
Het onderkennen van je probleem is een hele moeilijke maar grote stap die je zelf zal moeten zetten.
Naar de huisarts stappen is de eerste actie die je kunt ondernemen naar professionele hulp. De arts kan je doorverwijzen naar een (GGZ-)psycholoog of een psychotherapeut.
Middels een behandeling kun je op deze manier waarschijnlijk bereiken dat je weer mee kunt doen, met anderen om kunt gaan en weer meer geluk ervaren.
Kijk daarnaast ook goed naar onze tips, ze zullen je helpen om bewuster te worden van je angsten en ze aan te pakken.
11 Tips om te leven zonder angst
Vaak kun je zelf al veel doen om beter met je angst om te gaan en toch in een bepaalde mate de dingen te blijven doen die je angstig maken.
Het is heel belangrijk om een gezond leefpatroon te volgen. Dit maakt je veel weerbaarder en sterker tegen je angsten.
We hebben een paar belangrijke tips voor je op een rijtje gezet!
Tip 1: Drink minder alcohol en cafeïne
Alcohol en cafeïne hebben veel invloed op je geestelijke gesteldheid. Een avondje flink drinken zorgt er op het moment zelf voor dat je je angsten misschien even vergeet, maar op lange termijn zit het je juist ontzettend in de weg.
Door je angsten ben je waarschijnlijk ook beïnvloedbaar voor een verslaving en daar moet je heel goed voor waken!
Het drinken van koffie kan ook veel invloed hebben op je dagelijkse ervaringen. Schrap ze dus allebei uit je leven of zorg er in ieder geval voor dat je flink mindert.
Tip 2: Stel kleine dagelijkse doelen in
Belemmeren je angsten je in dagelijkse dingen? Dan is het heel belangrijk om jezelf telkens te blijven motiveren om wel dingen te blijven doen en moeilijke situaties te ondernemen door kleine doelen te stellen.
Zorg ervoor dat je doelen haalbaar zijn en zet alles op alles om ze vervolgens te halen. Je daagt jezelf op deze manier uit zonder over een bepaalde grens heen te gaan. Je doelen mogen meerdere dagen hetzelfde zijn.
Zet eerst een paar dagen achter elkaar hetzelfde kleine stapje, totdat je je daar helemaal mee vertrouwt voelt. Als je voelt dat dit niet echt meer een uitdaging voor je is kun je kijken of je iets kunt uitbreiden, toevoegen of veranderen.
Schrijf de doelen voor jezelf op en evalueer ze ook. Is het gelukt om bijvoorbeeld een volgende stap te zetten?
Beloon jezelf dan door iets te doen waar jij heel erg van geniet of door iets kleins voor jezelf te kopen.
Tip 3: Volg een gezond voedingspatroon
Je goed voelen begint bij wat je binnen krijgt. Het is dus ontzettend belangrijk om voldoende en goed te eten, maar ook niet te veel, te vet of te veel suiker.
Waardeer je lichaam en geef het datgene wat het nodig heeft, zonder het te belasten met zware, ongezonde voeding. Een gezond lichaam en goede voeding helpen je geestelijke wezen en geven je een goed gevoel over jezelf.
Tip 4: Verander je manier van denken
Het veranderen van je manier van denken is niet makkelijk, maar kan de grote omslag voor je betekenen. Het is heel belangrijk om je bewust te zijn van de manier waarop je denkt. Hoe ga je om met bepaalde gebeurtenissen?
Op welke momenten ontstaat bij jou een angst? Wat denk je dan, hoe ervaar je dat? Je moet jezelf hierin dus heel goed leren kennen.
En vervolgens is het belangrijk om je denken te gaan veranderen. Positief denken kan je hierbij goed helpen. Meer algemeen zal je het denken in problemen en angsten om moeten gaan zetten om weer mogelijkheden te zien en met je angsten om te leren gaan.
Op angstige momenten zijn we vaak geneigd om aan dingen te denken die de angst juist erger maken.
Je moet leren deze gedachten om te zetten, zodat je jezelf kunt helpen wanneer je angst ervaart.
Een psycholoog of andere hulpverlener kan je hier misschien bij helpen. Maar praten met mensen die je vertrouwt kan je ook al een heel stuk op weg helpen.
Tip 5: Accepteer je angsten
Dit is een hele belangrijke tip! Grote kans dat jij continu tegen je angsten aan het vechten bent. Je stelt hoge doelen, faalt de hele tijd want het lukt je niet zonder de angst te leven. Maar wat nu als je je neerlegt bij je angst?
Ga eens voor jezelf na wat dat je zou kunnen opleveren. Realiseer je je hierbij goed dat dit niet betekent dat je niets meer gaat doen wat te maken heeft met je angst en dat je nu alles uit de weg gaat.
Maar accepteren houdt wel in dat je deze heftige emotie accepteert en een plekje weet te geven.
Het zorgt er ook voor dat je weer beter kunt inzien welke dingen je wel kunt doen en waar je wel van kunt genieten.
Je kunt hierbij eventueel gebruik maken van een dagboekje, waarin je onder andere over je angstige momenten schrijft. Bedenk wat je op zo’n moment voelt, wat je reactie is.
Bedenk daarna geruststellende gedachten die je jezelf voor kunt houden op een moment waarop je weer dergelijke angst voelt. Schrijf ze op en lees ze terug zodra je weer angst ervaart.
Tip 6: Slaap voldoende
Een uitgerust brein kan veel beter zijn werk doen. En je hersenen hebben het zwaar wanneer je angsten ervaart. Geef je brein voldoende rust door goed en voldoende te slapen.
Zo geef je het de kans te herstellen van de dingen die je hebt meegemaakt en zich klaar te maken voor een nieuwe dag.
Tip 7: Doe ademhaling- en yogaoefeningen
Er zijn verschillende oefeningen die je heel goed kunnen helpen te ontspannen. De basis hierbij is de ademhaling, waar we veel controle op kunnen uitoefenen.
Zoek een aantal goede oefeningen op internet op en zet ze meerdere malen per dag in. Vooral op de momenten dat je merkt dat de angsten de overhand beginnen te nemen. Het kan je ontzettend helpen om de kalmte terug te vinden om de situatie het hoofd te bieden.
Daarnaast is het ook verstandig om regelmatig echt een moment van rust te pakken buiten de moeilijke situaties om.
Dit kan op elk willekeurig moment zijn, als jij je maar kalm en veilig voelt.
In dit moment van rust kun je simpele yogaoefeningen doen of mediteren. Je laadt jezelf weer op voor de rest van de dag!
Tip 8: Luister naar ontspannende muziek
Zet rustige meditatiemuziek op, of kies een mix met klassieke muziek en laat je even meevoeren op de rustige klanken. Probeer aan zo min mogelijk te denken en ervaar wat muziek met je kan doen.
Tip 9: Praat erover
Over je angsten praten kan helpen ze te accepteren en uit te zoeken wat je mogelijkheden zijn. Het helpt je om je eigen gedrag en patronen te leren herkennen.
De ander hoeft vaak weinig te zeggen, want alleen al zelf over je angsten praten biedt een hoop oplossingen. Zorg ervoor dat je iemand in vertrouwen kan nemen die goed kan luisteren en de juiste vragen kan stellen.
Vaak weet jij zelf als allerbeste wat er vanbinnen gebeurt en welke doelen je moet stellen, je hebt alleen de hulp van anderen nodig om dit naar boven te halen.
Heb je behoefte aan persoonlijk contact met een hulpverlener? Neem dan contact op met MIND Korrelatie. Dit is gratis en anoniem.
Tip 10: Gebruik kruidenmiddelen
In reformwinkels zijn veel kalmerende kruiden te vinden die je innemen in medicijnvorm of door het zetten van een kruidenthee.
Deze kruiden hebben een relatief natuurlijk effect op je lichaam en kunnen je helpen net iets beter met een situatie om te gaan, beter te slapen of minder te piekeren over je angsten.
Tip 11: Gebruik op doktersadvies medicatie
Deze tip staat niet voor niets als laatste, want het is absoluut niet verstandig automatisch naar de medicatie te grijpen. Is het echter zo dat je, ondanks pogingen tot een gezonde leefstijl en gesprekken met professionals, toch teveel door je angst(en) wordt geleefd?
Of heb je last van een zeer acute en heftige angst? Dan zal de dokter er misschien voor kiezen om je medicatie voor te schrijven. Deze kan je waarschijnlijk heel goed helpen, maar let er wel op dat je het uiteindelijk zonder medicatie moet kunnen doen.
Het is alleen aan te raden in het begin. Door de medicatie vervolgens langzaam af te bouwen zorg je ervoor dat je er niet afhankelijk van wordt.
Heb jij nog tips die goed voor jou werken en je met ons wilt delen? Laat het in een reactie hieronder aan ons weten!
